Heb je weleens het gevoel gehad dat je niet goed kunt ademen? Alsof er een onzichtbare hand je keel dichtknijpt of je borstkas samenperst? Dat benauwde gevoel kan ontzettend beangstigend zijn. Voor veel mensen met astma is dit een terugkerende ervaring. Maar wist je dat hyperventilatie een grote rol speelt bij astma? In deze blog neem ik je mee in de samenhang tussen astma en ademhaling en wat je eraan kunt doen.
Wat gebeurt er bij astma?
Astma is een aandoening waarbij de luchtwegen vernauwen en waardoor ademhalen moeilijk wordt. Dit gebeurt doordat:
• het gladde spierweefsel in de luchtwegen verkrampt;
• het slijmvlies in de luchtwegen ontstoken raakt en opzwelt;
• de slijmproductie toeneemt, wat de luchtwegen verder blokkeert.
Het resultaat? Benauwdheid, kortademigheid, hoesten of een piepende ademhaling. De klachten worden door allerlei prikkels uitgelokt: voeding, huisstofmijt, pollen, huisdieren, kou, inspanning, stress of zelfs lachen. Misschien herken je het wel: je voelt je prima, maar plotseling slaat de benauwdheid toe. Vaak op momenten dat je overmatig aan het ademen bent bijvoorbeeld tussen 4:00 en 5:00 uur in de nacht.
De rol van hyperventilatie bij astma
Veel mensen met astma ademen chronisch te veel en te diep zonder dat ze het doorhebben. Dit heet verborgen hyperventilatie. Wanneer je te veel ademt, verliest je lichaam te veel koolzuurgas (CO2) en word je benauwd. CO2 is geen afvalstof, zoals vaak gedacht wordt, maar juist essentieel. Hoe minder CO2, hoe meer de luchtwegen zich vernauwen – een reactie van het lichaam om verder verlies te voorkomen. Dit verklaart waarom veel astmapatiënten benauwd worden als ze dieper gaan ademen.
Drie inzichten over astma en ademhaling
1. Astma is geen gebrek aan zuurstof, maar een verkeerd ademhalingspatroon
Bij astma voelt het alsof je te weinig zuurstof krijgt, maar de echte oorzaak ligt in een verstoring van de CO2-balans. Hoe sneller en dieper je ademt, hoe meer je lichaam in de stressmodus schiet en je luchtwegen vernauwen.
2. Minder ademen helpt tegen benauwdheid
De natuurlijke reactie bij benauwdheid is diep inademen, maar dit werkt juist averechts. Door bewust rustiger en kleiner te ademen, bouw je CO2 op en houd je dit vast. Het gladde spierweefsel krijgt de kans om te ontspannen, waardoor luchtwegen open gaan staan en de cellen meer zuurstof ontvangen.
3. Je kunt je ademhaling trainen, je klachten verminderen
Veel mensen met astma ervaren verbetering zodra ze hun ademhaling optimaliseren. Technieken zoals de Buteyko-methode helpen je ademhaling te matigen, benauwdheid op te vangen en je CO2-niveau te herstellen. Mijn eigen ervaring is dat astmaklachten stapje voor stap verdwijnen naarmate je Controle Pauze (een test voor jouw CO2 tolerantie gerelateerd aan het ademminuutvolume) richting de 25 seconden gaat.
Wat kun je doen?
Wil je weten welke rol jouw ademhaling speelt bij je astmaklachten? Test dan je Controle Pauze:
1. Adem rustig in en uit door je neus.
2. Knijp na een normale uitademing je neus dicht en start een stopwatch.
3. Wacht tot je de eerste aandrang voelt om weer te ademen en stop de tijd.
4. Adem rustig in door je neus – als je moet happen naar lucht, ben je te lang door gegaan.
Een controle pauze onder de 20? Dan is er veel ruimte voor verbetering om klachten te verminderen.
Schrijf je direct in voor de tweedaagse Buteyko Small Group Training of een 1 op 1 begeleidingstraject. Of neem contact met me op en ontdek wat ademtraining voor jou kan betekenen!
